فاطمه داوری، مدیر کل حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی در یادداشتی نوشت: «نشست تخصصی و کارگاه آموزشی معاون میراث فرهنگی ادارات کل استان‌ها» با هدف شناخت مسائل و اتخاذ راهکاری‌های حل مسائل، هم افزایی و افزایش دانش سازمانی؛ با حضور ۳۱ نفر، معاون میراث فرهنگی از استان‌های سراسر کشور، ۱۰ نفر از مدیران پایگاه‌های جهانی و زنجیره‌ای، مدیران کل، معاونان و روسای اداره‌های، ادارات کل ستادی حوزه معاونت میراث فرهنگی از ۱۱ دی ماه تا ۱۳ دی ماه به مدت سه روز در تهران برگزار شد. 

حوزه معاونت میراث فرهنگی در استان‌ها، میدان علمی و عملی حفاطت از میراث فرهنگی است و معاونان میراث فرهنگی در استان‌ها پرچمدار اصلی این میدان بوده و مسئولیت اصلی راهبری، هدایت، انسجام بخشی و انجام تمام امور مربوط به میراث فرهنگی در سطح استان را دارا هستند. گستردگی درون و برون دستگاهی تکالیف حوزه معاونت میراث فرهنگی در استان‌ها، نیازمند شناخت دقیق حوزه مسئولیت، مسائل آن و آگاهی و توانمندی برای یافتن راهکارها در تعاملات بخشی و بین‌بخشی است. از این منظر چهارمین نشست سراسری معاونان میراث فرهنگی استان‌ها، با نگاهی نو و در لوای رویکرد «تغییر، تحول و توسعه»  وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در دولت سیزدهم، در  قالب   «نشست تخصصی و کارگاه آموزشی معاون میراث فرهنگی ادارات کل استان ها» برگزار شد. 

در نشست آغازین این کارگاه سه روزه علی دارابی، قائم مقام وزیر و معاون میراث فرهنگی با تاکید بر «تغییر، تحول، توسعه و فناوری» به عنوان  چهار اصل مهم ذیل گفتمان میراث فرهنگی بر اجرایی‌ کردن این اصول  به همراه «تمرکززدایی» و «تفویض اختیار» به مثابه یک راهبرد را تبیین کرد. تاکید بر اینکه، صیانت از میراث‌فرهنگی به معنای «نه گفتن به همه امور» نیست و باید با قدرت و شجاعت توانایی حل مشکلات را داشته باشیم تکالیف معاونان میراث فرهنگی و انتطارات از آنان را در محورهایی کاربردی تشریح کرد. 

انجام کاوش و حفاری باستان‌شناسی طبق ضوابط میراث‌فرهنگی، اجرای قانون حمایت از مرمت و احیای بافت‌های تاریخی-فرهنگی، ایجاد و تقویت موزه‌های منطقه‌ای، استانداردسازی پایگاه‌های جهانی، تدوین برنامه‌های نظام‌مند برای تدوین پرونده‌های ملی و جهانی، معرفی آثار ثبت جهانی و جبران عقب‌ماندگی‌ها، ارائه برنامه برای معرفی ۵۴ کاروانسرای جهانی، حمایت و استفاده از سمن‌ها و تشکل‌های مردم‌نهاد به مثابه ظرفیتی بزرگ در راستای مردمی کردن میراث‌فرهنگی، برنامه‌ریزی برای تکمیل طرح‌های نیمه کاره، پیگیری  مرمت بناهای تاریخی در اختیار سایر دستگاه‌ها، استفاده از ظرفیت تبلیغی ترمینال‌های مسافربری و پایانه‌های فرودگاهی برای ترویج میراث فرهنگی، تبدیل موزه‌ها به پاتوق فرهنگی و خروجی‌های نوآورانه از جمله نهضت روایت‌گری و مستندسازی از اهم مواردی بود که در این نشست مورد تاکید قرار گرفت. 

سید عزت الله ضرغامی در دومین روز نشست، در جمع شرکت‌کنندگان حاضر و نقش معاونان میراث فرهنگی استان‌ها و تکالیف مورد انتظار را تبیین کردند. 

او با بیان اعتقادشان به اجتهاد میراثی، بر مجتهد میراث‌فرهنگی بودن معاونان میراث‌فرهنگی هر استان وعدم تاثیرپذیری ازعدم همکاری و ممانعت سایر دستگاه‌ها و افراد در انجام وظایف تاکید نمودند. 

توسعه نگاه دینامیک و پویا به موزه ها، بهره‌گیری از همفکری، افزایش سواد میراثی، تشکیل شوراهای اندیشه ورز، برقراری ارتباط با معلمان تاریخ و استادان دانشگاه، بهره‌گیری از ظرفیت نوجوانان و جوانان در حوزه معرفی، اهمیت به محیط زیست در کنار حفظ ابنیه تاریخی، درختکاری با حفظ موازین، توسعه زیر ساخت‌های خدماتی به ویژه سرویس‌های بهداشتی در پایگاه‌ها و اماکن تاریخی مورد تاکید وزیر میراث فرهنگی، پردشگری و صنایع دستی قرار گرفت. 

طی سه روز برگزاری نشست تخصصی، ۱۴ نشست گفت و گو محور و کارگاه آموزشی برای ایجاد هماهنگی و ارتقای دانش سازمانی شرکت‌کنندگان برگزار شد. 

نشست تخصصی با بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس: در حوزه توسعه نقش‌آفرینی و روابط بین دستگاهی، این نشست با حضور سردار بهمن کارگر، رئیس بنیاد حفظ آثار و ارزش‌های دفاع مقدس و همکارانشان برگزار شد. توسعه و چگونگی ثبت میراث ارزشمند ملموس و ناملموس دفاع مقدس که از مهمترین جنبه‌های میراث معاصر است و همکاری موثر برای چگونگی حفاظت و نگهداری این آثار و موزه‌های دفاع مقدس از مهمترین محورهای تبیینی در این نشست بود. 

نشست شورای عالی انقلاب فرهنگی:  اهمیت درک معنایی و کارکردی میراث فرهنگی برای تبیین جایگاه حکمرانی آن و دستیابی به اسناد راهبردی در سطح ملی برای حوزه میراث فرهنگی و هم افزایی و مشارکت همه جانبه برای تهیه این اسناد؛ زمینه حضور حجت الاسلام عبدالحسین خسرو پناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی را فراهم کرد. 

درک مفهومی و معنایی صحیح از «میراث فرهنگی» از منظر حکمت و ریشه آن در وجوه مختلف عقل و خرد که بتواند حکمرانی را در حوزه میراث فرهنگی تبیین و تدقیق کنند و چگونگی تنظیم سند ملی میراث فرهنگی که برای نخستین بار در کشور با همکاری موثر شورای عالی انقلاب فرهنگی آغاز شده است از دست آوردهای آموزشی این نشست بود. 

نشست سازمان اوقاف و امورخیریه:  حفاظت و ساماندهی موقوفات ثبت شده در فهرست‌های ثبت ملی، تبیین نقش  هیات‌های امنای اماکن و بقاع متبرکه در اتخاذ برنامه‌های حفاظت و نگهداری از این آثار و فرایند همکاری مشترک، از محورهای تبیینی این نشست بود که با حضور حجت الاسلام عادل معاون فرهنگی و اجتماعی و مهندس عظیمی مدیرکل دفتر فنی و نظارت سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار شد. برنامه‌ریزی برای برگزاری رویدادهای فرهنگی در اماکن تاریخی و موقوفات در ماه مبارک رمضان و نشست‌های آموزشی مشترک برای مدیران حوزه‌های فنی و هیات‌های امنای  اماکن و بقاع متبرکه از اهم توافقات انجام شده در نشست بود. 

نشست با نمایندگان مجلس: سه نشست با حضور سه تن از نمایندگان مجلس، اعضای کمیسیون برنامه و بودجه، کمیسیون تلفیق بودجه ۱۴۰۳ وکمیسیون فرهنگی مجلس، آقایان حمیدرضا حاجی‌بابایی، سیدعلی یزدی‌خواه،  سید شمس‌الدین حسینی برگزار شد. وضعیت حوزه میراث فرهنگی کشور و نسبت آن با منابع مالی و انسانی در اختیار از مهمترین محورهای بررسی شده در این سه نشست بود. تقویت بودجه فرهنگی کشور به ویژه در حوزه میراث فرهنگی، بررسی راهکارهای افزایش و تثبیت منابع مالی حفاظت از میراث فرهنگی، ضرورت تشکیل کارگروه اقتصاد میراث فرهنگی و پیشگیری و تامین نیروی انسانی متخصص برای حوزه میراث فرهنگی، اهم موارد بررسی شده در این نشست‌ها بود. 

علاوه بر نشست‌های برون دستگاهی، به منظور توسعه و رفع موانع همکاری و هم افزایی؛ چندین نشست آموزشی نیز با بخش‌های درون دستگاهی در طول این دوره برگزار شد: 

نشست با معاونت توسعه مدیرست و سرمایه انسانی: در این نشست که با حضور علی طلوعی و مدیران کل حوزه معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی در لوای «سند راهبردی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی» برگزار شد. رفع موانع تامین منابع مالی و نیروی انسانی در استان‌ها به ویژه پایگاه‌های میراث فرهنگی و موزه‌ها و رفع نارسایی‌های فرآیندی در انجام و پیگیری امور مورد بحث وبررسی قرار گرفت. 

نشست با معاونت گردشگری: نشست گردشگری با حضور علی اصغر شالبافیان و مدیران کل حوزه معاونت گردشگری به منظور هماهنگی و برنامه‌ریزی مشترک برای ستادهای تسهیلات سفر، توسعه زیر ساخت‌های گردشگری در اماکن تاریخی و  نمایشگاه گردشگری برگزار شد. همکاری معاونان استان‌ها با ستادهای استانی تسهیلات سفر، بهره گیری از ظرفیت منابع توسعه زیر ساخت‌های گردشگری برای ارتقای این زیر ساخت‌ها در پایگاه‌ها و اماکن تاریخی و محیط پیرامون آن از مهمترین توافقات حاصل شده در این نشست بود. 

 نشست با پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری: نشست مشترک به به منظور هم افزایی و بهره گیری از ظرفیت‌های پژوهشی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با حضور مصطفی ده پهلوان و مدیران پژوهشگاه برگزار شد. در این نشست نشر و احیای اندیشه و رفتار پژوهشی در وزارتخانه و استان‌ها با تشکیل شورای پژوهشی، تعمیق دانش در حوزه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با هدایت پژوهش‌های بنیادی و توسعه‌ای مورد تاکید قرار گرفت و کاربردی‌سازی پژوهش‌ها با رویکرد  مسئله‌محوری به‌عنوان سیاست اصلی حوزه پژوهش معرفی شد. بازنگری و تهیه اطلس‌های مربوطه از جمله اطلس زبانی، باستان‌شناسی، شهرها و مردم‌شناسی و همکاری موثر واحدهای ستادی و استانی  تشریح و تدوین شیوه‌نامه به‌منظور استفاده از پژوهشگران داوطلب از سوی پژوهشگاه اعلام شد.

نشست با صندوق احیاء و بهره برداری از اماکن تاریخی: ضرورت بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت‌های صندوق احیا و بهره‌برداری از بناها و اماکن تاریخی در سطوح استانی مبنایی برای برگزاری این نشست با حضور دکتر شهاب طلایی و مدیران صندوق احیاء و بهره‌برداری بود. ضوابط مربوط به سرمایه‌گذاری به منظور اتمام پروژه‌های نیمه کاره، فرایند واگذاری‌ها و  برگزاری مزایده در استان، تهیه و ارائه طرح مرمت در زمان واگذاری، استفاده از ظرفیت ماده ۲۷، پرداخت سهم درآمدهای حاصل از واگذاری‌ها به استان، تعیین و تکلیف بناهای مصوبه هیت وزیران به‌منظور واگذاری به استان، شرایط واگذاری بنا با ترک تشریفات و… از اهم موارد تبیین شده در این نشست بود. 

همچنین در نشست آموزشی «بایسته‌های ثبت جهانی آثار»، توسط مصطفی‌پورعلی، دستورالعمل اجرایی تعیین اولویت ثبت آثار جهانی  و چارچوب‌های مورد انتطار از استان‌ها تشریح شد و  در نشست «میراث فرهنگی ناملموس» که توسط آتوسا مومنی برگزار شد. چارچوب‌های نظری و عملی موضوع و برنامه‌های کاری و انتظارات مورد مطالبه از استان‌ها در حوزه موضوع فعالیت مرکز منطقه‌ای مطالعات میراث فرهنگی ناملموس مورد تبیین قرار گرفت. 

در بخش‌هایی از این نشست سه روزه، مدیران کل حوزه ستادی معاونت میراث فرهنگی در طی چهار نشست مستقل اقدام به تشریح موضوعات کاری هر اداره کل در حوزه‌های استانی و تبیین انتظارات و برنامه‌های عملیاتی پیش رو کردند.

انتهای پیام/